Στενή: Το ορεινό «διαμάντι» της Κεντρικής Εύβοιας
Κτισμένη στις παρυφές της Δίρφυος, του ψηλότερου βουνού της Εύβοιας, η Στενή αποτελεί ένα από τα ομορφότερα χωριά του νησιού και αφετηρία πολλών ορεινών εξορμήσεων. Το γραφικό κεφαλοχώρι απλώνεται σε υψόμετρο 450 μέτρων και αποτελείται από τρεις οικισμούς: την Άνω και Κάτω Στενή και τον εγκαταλελειμμένο πια οικισμό Πύργος, γνωστό και ως Σκουντέρι.
Η περιοχή είναι κατάφυτη, με καθαρή ατμόσφαιρα και πηγές με γάργαρα νερά που κατεβαίνουν από το βουνό τρέχουν κυριολεκτικά παντού, δημιουργώντας μια αναζωογονητική αίσθηση ευεξίας που μόνο τα ορεινά χωριά μπορούν να προσφέρουν.
Ο υδάτινος πλούτος της Στενής έχει εμπνεύσει πολλούς θρύλους για νεράιδες και ξωτικά, και, αν είστε τυχεροί, θα ακούσετε τους ηλικιωμένους του χωριού να τους διηγούνται στα καφενεία. Οι ντόπιοι έχουν και άλλες ιστορίες να σας πουν από το θρυλικό βουνό της Δίρφυος, ενώ παινεύονται για το γεγονός ότι το χωριό τους, που κατά την οθωμανική περίοδο ονομαζόταν Κλεισούρα, δεν πατήθηκε ποτέ από τους Τούρκους και ήταν λημέρι αρματολών και κλεφτών.
Η γειτνίαση με τον ορεινό όγκο της Δίρφυος έχει καταστήσει το χωριό πόλο έλξης φυσιολατρών από όλο τον κόσμο, κάθε εποχή, ενώ η μικρή απόσταση από τη Χαλκίδα το έχει μετατρέψει σε δημοφιλή προορισμό ακόμα και για μονοήμερες αποδράσεις. Στο χωριό υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια και κάποιοι καλαίσθητοι ξενώνες, καθώς και καφετέριες και bars στην κεντρική πλακόστρωτη πλατεία με τα πλατάνια και τις μουριές.
Όσον αφορά το φαγητό, σημειώστε ότι η περιοχή φημίζεται για τα εξαιρετικά κρέατα ντόπιας παραγωγής αλλά και τα μανιτάρια της – οπότε ούτε οι χορτοφάγοι θα μείνετε παραπονεμένοι.
Στο βασίλειο των νερών και του πράσινου
Τα χωριά γύρω από τη Στενή είναι πανέμορφα, με πλούσια βλάστηση και πολλά νερά, οπότε αξίζει να τα επισκεφθείτε. Τα Καμπιά, με το σπηλαιώδες εκκλησάκι της Αγίας Κυριακής, είναι κτισμένα στην πλαγιά του Μέγα Λόγγου και δίπλα στο φαράγγι του Χάβου.
Αν και μικρό, το χωριό είναι περιποιημένο. Μην παραλείψετε να αγοράσετε ντόπια φάβα και να επισκεφθείτε τον εγκαταλελειμμένο οικισμό Κάτω Καμπιά με τα σπίτια που χρονολογούνται έως και 300 χρόνια πριν. Διασχίζοντας το δάσος Στενής προς Χιλιαδού θα φτάσετε στους Στρόπωνες. Το παραδοσιακό χωριό είναι αμφιθεατρικά κτισμένο, ενώ εντύπωση προκαλούν οι αναβαθμίδες με τις καλλιέργειες.
Συνεχίζοντας στον ίδιο δρόμο συναντάτε το Μετόχι, που απλώνεται ανάμεσα στα βουνά Μεσοβούνι και Σκοτεινή, και με μέτωπο τον ορεινό όγκο της Δίρφυος. Οι κάτοικοί του είναι κυρίως κτηνοτρόφοι, οπότε προμηθευτείτε εξαιρετικά τυροκομικά προϊόντα αλλά και τα ονομαστά στην Εύβοια μετοχίτικα κεράσια, αν είναι η εποχή τους.
Τα αξιοθέατα που δεν πρέπει να χάσετε
Αισθητικό Δάσος Στενής: Το Αισθητικό Δάσος Στενής απλώνεται στη νότια πλαγιά του όρους Δίρφυς κοντά στη Στενή. Είναι ένα από τα 19 αισθητικά δάση της Ελλάδας και συγκαταλέγεται στο ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο Natura. Το δάσος έχει έκταση 500 εκτάρια και αποτελεί μία από τις πιο μαγευτικές περιοχές της χώρας και πόλο έλξης φυσιολατρών από όλο τον κόσμο κάθε εποχή. Το φυσικό περιβάλλον θα σας κόψει την ανάσα: ρυάκια, φαράγγια, διαφορετικά είδη δέντρων και φυτών, μικρά άγρια ζώα και σπάνια πουλιά συνθέτουν ένα παραδεισένιο τοπίο.
Ορειβατικό Καταφύγιο Δίρφυος: Το Ορειβατικό Καταφύγιο Δίρφυος (ή Καταφύγιο «Μιχάλης Νικολάου») βρίσκεται στη θέση Λειρί, σε υψόμετρο 1.120 μέτρα. Το καταφύγιο έχει απεριόριστη θέα από τον Ευβοϊκό Κόλπο έως το Αιγαίο Πέλαγος, ενώ τις ημέρες που η ατμόσφαιρα είναι καθαρή μπορείτε να δείτε ακόμα και τις Σποράδες. Διαθέτει σχετικά σύγχρονο εξοπλισμό, 50 κρεβάτια και μπορεί να φιλοξενήσει 45 άτομα. Το καταφύγιο ανήκει στον Ελληνικό Ορειβατικό Σύλλογο Χαλκίδας (ΕΟΣ), ο οποίος και το διαχειρίζεται.
Ναός Αγίας Κυριακής: Κτισμένη στο χωριό Καμπιά, σε μια πανέμορφη τοποθεσία γεμάτη τρεχούμενα νερά και πλατάνια, η μικρή εκκλησία θα σας εντυπωσιάσει με την απέριττη ομορφιά της. Ο ναός ακουμπά πάνω σε ένα βράχο που βρίσκεται πάνω από τη σπηλιά, στην οποία, σύμφωνα με το θρύλο, οι ντόπιοι βρήκαν την εικόνα της Αγίας Κυριακής. Το εσωτερικό του θυμίζει περισσότερο σπήλαιο παρά κλασική εκκλησία, δημιουργώντας μια κατανυκτική και ταυτόχρονα υποβλητική ατμόσφαιρα.
Προτάσεις για δραστηριότητες
Η περιοχή είναι «παράδεισος» για τους λάτρεις των σπορ βουνού, δίνοντας δυνατότητες για δραστηριότητες διαφορετικής δυσκολίας, οι οποίες καλύπτουν από ερασιτέχνες και αρχάριους έως έμπειρους αναρριχητές και ορειβάτες που στοχεύουν τα 1.743 μέτρα και την κορυφή της Δίρφυος.
Οπότε, ετοιμαστείτε για ορεινές εξορμήσεις, καθώς το Αισθητικό Δάσος Στενής αλλά και το όρος Δίρφυς προσφέρονται για περπάτημα, πεζοπορία, ορειβασία αλλά και αναρρίχηση, καθώς υπάρχουν αναρριχητικά πεδία στη θέση Καραούλι (Δίρφυς), στο Ξεροβούνι και στα Καμπιά. Η περιοχή είναι επίσης από τις αγαπημένες των mountain bikers, με τη διαδρομή Big Bear να είναι εξαιρετικά δημοφιλής, ενώ οι λάτρεις του trail running μπορούν να δοκιμάσουν τις δυνατότητές τους στον ορεινό αγώνα δρόμου Dirfys Marathon.
Οι καλύτερες παραλίες
Αν και η Στενή είναι ταυτισμένη με το βουνό και τις ορεινές εξορμήσεις, οι παραλίες στις οποίες έχει πρόσβαση είναι από τις εντυπωσιακότερες στην Εύβοια και «βλέπουν» όλες στο Αιγαίο. Πρώτη και καλύτερη η Χιλιαδού, που αποτελεί ίσως την πιο διάσημη εναλλακτική παραλία του νησιού, με φανατικούς επισκέπτες από όλη την Ελλάδα.
Αν και τα χρόνια της «αθωότητας» έχουν περάσει και οι τουριστικές υποδομές έχουν κάνει την εμφάνισή τους, η παραλία με τα βότσαλα, τα βαθιά νερά και τα βράχια μέσα και έξω από τη θάλασσα παραμένει top προορισμός. Η παραλία συνορεύει με την παραλία Μετόχι του ομώνυμου χωριού.
Βορειότερα, η Βύθουρη θα σας κόψει την ανάσα: δυο ψηλές πλαγιές του βουνού «ανοίγουν» μια στάλα, ίσα για να δημιουργηθεί αυτή η μικρή παραλία με τα γαλαζοπράσινα βαθιά νερά, που είναι ιδανική για «σκληρό» ελεύθερο camping, καθώς ο… πολιτισμός είναι μακριά. Στην ίδια ακτογραμμή, η παραλία Πετάλη βρίσκεται στις εκβολές ενός χειμάρρου, έχει βότσαλα και είναι επίσης δημοφιλής σε ελεύθερους κατασκηνωτές.
Πιο βόρεια, ο Λιμνιώνας με τη διπλή παραλία του (η ακτή χωρίζεται από ένα μεγάλο βράχο) συνδυάζει τις οργανωμένες υποδομές, στη δεξιά πλευρά, με την ηρεμία και απομόνωση στο βραχώδες τμήμα της παραλίας στα αριστερά, που προτιμούν οι ελεύθεροι κατασκηνωτές. Για το τέλος αφήσαμε μια παραλία που θα σας μείνει απλώς αξέχαστη, αλλά δεν είναι για τον καθένα: η πρόσβαση απαιτεί 4×4 αλλά και περπάτημα –τα αγαθά κόποις κτώνται–, ενώ οι περισσότεροι επισκέπτες είναι γυμνιστές. Το όνομα αυτής Ακτή (ή Γαλήνη). Μόνο μία κουβέντα: η φύση στα καλύτερά της.
Tip: Μην παραλείψετε να αγοράσετε τοπικά προϊόντα από το παζάρι που στήνουν οι γυναίκες της Στενής μπροστά στου «Γιατρού τη Βρύση», όπως τσάι του βουνού, ρίγανη, χυλοπίτες, τραχανά, θυμαρίσιο μέλι, γλυκά του κουταλιού, λικέρ κ.ά.
Info: Η Στενή βρίσκεται στην Κεντρική Εύβοια και ανήκει στο Δήμο Διρφύων-Μεσσαπίων. Απέχει 31 χιλιόμετρα από τη Χαλκίδα.